آشنایی با گزینه های BIOS

نوشته شده توسط:آریا حیدری در کامپیوتر » مطالب عمومی نرم افزار | ۰۷ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۰:۴۹ | ۰ دیدگاه

هر تولید کننده مادربرد ، تنظیمات مخصوص بخود را برای BIOS در نظر می گیرد. البته شکل و شمایل و تنظیمات بایوس های مختلف چندان با یکدیگر تفاوت نداشته و تا حدود زیادی نزدیک به هم هستند.

در این مقاله گزینه های Award BIOS و به موازات آن Phoenix BIOS و تنظیمات مربوط به آنها را توضیح می دهیم.

اگر تنظیمات BIOS به اشتباه تنظیم شود، باعث خواهد شدکه دستگاه به درستی کار نکرده و همانطور که اشاره گردید از کارایی آن کاسته شود. در صورتیکه بعد از تنظیمات بایوس ، کارایی سیستم دچار مشکل شود و یا سیستم بالا نیاید ، می توانید تنظیمات آن را دوباره به حالت پیش فرض یا حالت اولیه تغییر دهید.

این کار با ریست کردن CMOS مادر برد ( از طریق جامپر Clear CMOS و یا بیرون آوردن Battery Backup) انجام می شود. بسیاری از شرکت های بزرگ تولید کننده کامپیوتر های شخصی مانند HP، DellوMicron، دسترسی به BIOSرا برای کاربران غیر حرفه ای و عادی محدود ساخته اند تا کاربران عادی نتوانند آن را دستکاری کنند اما اکثر مادربرد ها این محدودیت را نداشته و کاربران می توانند گزینه های BIOSرا به دلخواه خود تنظیم نمایند.

اکثر کامپیوترها در ابتدای بوت شدن با نمایش عبارتی ، چگونگی ورود به محیط BIOSدستگاه را به کاربر اعلام می کنند. روش ورود به محیط BIOSبدین شکل است که بعد از روشن کردن کامپیوتر باید در مدت زمان محدود و معینی یکی از کلیدهای Delete یا F2 را ( که به مادربرد بستگی دارد ) نگه داشته و یا چندین بار آنها را فشار داد.اکثر مادر بردهایی که در ایران به فروش می رسد از کلید Del برای ورود به BIOS استفاده می کنند.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این که بعد از هر تنظیم و تغییر در گزینه های BIOS پس از ذخیره کردن اطلاعات توسط گزینه Save and Exit Setup ( به شکل 1 توجه کنید ) باید دستگاه را Reboot کرد تا تغییرات بوجود آمده اعمال گردند.

منوهای برنامه Setup

پس از ورود به برنامه Setup ( که به این برنامه CMOS Setup Utility نامیده میشود ) منوهایی که در شکل 1 آمده است را خواهید دید. همانطور که قبلا نیز اشاره شد بایوسی انتخاب شده است که درصد زیادی از مادربردهای امروزی از آن استفاده می کنند با این حال سعی شده است در کنار شرح منوهای بایاس Awardبه منوهای بایاس Phoenixهم پرداخته شود.

شکل1

در این صفحه منوهای Set SupervisorPassword و Set User Password برای تنظیم پسورد می باشد . این دو گزینه با هم فرق می کنند.
گزینه Set User Passwordفقط امکان دسترسی به بعضی از گزینه های بایاس را می دهد ولی Set Supervisor Passwordامکان دسترسی به همه گزینه ها را به کاربر می دهد.

Standard CMOS Features

با ورود به این قسمت، همانطور که در شکل 2 مشاهده می کنید می توانید موارد مختلفی از جمله تاریخ و ساعت سیستم را تنظیم کنید.
در زیر این تنظیمات می توان هارد و سایر دستگاه های ذخیره سازی اطلاعات مانند CD-ROMو CD-Writerرا تعریف و مشخص نمود. البته با توجه به جدید بودن مدل مادربردها در صورت عدم انجام این کار ، دستگاه به طور اتوماتیک ، عملیات شناخت و تعریف هارد و CDرا انجام می دهد.برای مشاهده تنظیمات این قسمت کافی است روی درایو ( هارد یا CD) رفته و روی آنEnterکنید.
بعد از آن می توانید مشخصات دقیق آن مانند ظرفیت هارد ، تعداد سیلندر، هد و سکتورها را مشاهده نمایید.

در این قسمت چهار گزینـــــــــه :

IDE Primary Master،IDE Primary Slave، Secondary MasterIDEو IDE SecondarySlaveمی باشد.

همانطور که می دانید روی مادربرد دو کانکتور IDEوجود دارد که به هرکدام دو هارد یا CDرا می توان متصل کرد. یعنی چهار قطعه IDEکه هرکدام از آنها به یکی از این چهار گزینه نسبت داده می شود. بعنوان مثال اگر یک هارد داشته باشیم و جامپر آن را روی Masterتنظیم و آن را به IDE1وصل کنیم ، در مقابل عبارت اول یعنی Primary Master، مشخصات آن هارد نشان داده خواهد شد. با زدن کلید Enterروی آن ، مشخصات کامل تری از آن را خواهید دید.

در ادامه این صفحه تنظیماتی درباره فلاپی درایو وجود دارد.
گزینه OnHaltدر این صفحه به این معنی است که سیستم بعد از روشن شدن و در هنگام اجرای مراحل بوت در صورتیکه به خطایی برخورد کرد متوقف شود. مثلا اگر کیبورد متصل نبود سیستم متوقف شده و کاربر را با دادن پیغامی آگاه می سازد. که دارای گزینه هایی مانند AllError ، No Errorو ... می باشد.

شکل2

نکته:بایوس فونیکس نیز در این خصوص گزینه هایی مانند Awardرا دارد.

Integrated Peripherals

همانطور که در شکل 3 مشاهده می کنید این قسمت از تنظیمات BIOSشامل تنظیمات قطعات داخلی دستگاه که بر روی مادربرد به صورت built-inقرار دارند می باشد. از جمله آنها پورت های سریال و موازی همچنین کارت هایLAN(در صورتیکه کارت شبکه Onboardباشد ) ، کارت صدا ( Audio Card) و USBمی توان نام برد. در نظر داشته باشید که فعال بودن پورت هایی که بدون استفاده هستند بسیاری از منابع سیستم را هدر می دهند و در نتیجه بهتر است غیر فعال باشند.
USB Controllers: همانطور که در شکل 3 مشاهده می کنید برای استفاده از USBها باید این گزینه را Enableکنیم.

شکل 3

نکته:گزینه USB Controllersدر بایوس فونیکس این اجازه را می دهد تا کارایی USBرا روی دستگاه محدود سازیم. یعنی می توان USBرا تنها برای USB 1.1و یا برای USB 1.1& 2.0 تنظیم نمود که پیشنهاد می شود این گزینه را در مادربرد هایی که از بایاس فونیکس استفاده می کنند روی گزینه USB 1.1& 2.0 تنظیم کنید.
USB Legacy Support:

اگر دستگاه با کیبورد USBکار می کند این تنظیم باید Enabledباشد. زیرا اگر کیبورد USBباشد و بخواهید از آن در محیط DOSو یا آنکه قبل از بالا آمدن ویندوز مثلاً در برنامه Setup( یا به اصطلاح BIOS) از آن استفاده کنید باید این گزینه فعال شده باشد در غیر این صورت نمی توان از این کیبورد در محیط های غیر از ویندوز مذکور استفاده نمود اما دقت کنید که فعال بودن این گزینه ممکن است مشکلاتی برای دستگاه از قبیل درست خاموش نشدن به وجود آورد در نتیجه اگر کیبورد با پورت PS/2کار می کند این گزینه را غیر فعال ساخته و تنها در صورت اجبار و استفاده از کیبورد USBآنرا فعال کنید.
نکته:بایوس فونیکس نیز همین گزینه را دارد. اما گزینه USB Mouse Supportرا نیز دارد که توضیح این گزینه مانند مطلب گفته شده برای USB Legacy Supportمی باشد.

AC97 Audio:اگر مادربرد دارای کارت صوتی on-boardباشد عموماً این گزینه باید Enabledباشد اما اگر دستگاه در جایی استفاده می شود که نیازی به کارت صدا ندارد ، غیرفعال نمودن گزینه مذکور باعث حفظ مقدار قابل توجهی از منابع کامپیوتر می گردد. مورد استفاده مهم از این گزینه بیشتر برای مواقعی است که بخواهید کارت صدای داخلی را غیر فعال کرده و از یک کارت صدا که بر روی اسلات PCIنصب می شود ( Audio PCI Card) استفاده نمود.در اینصورت حتما باید کارت صدای onboardرا غیر فعال سازید. لازم به ذکر است نام این گزینه در بایوس فونیکسOnboardAC97 Audio Controllerمی باشد.

نکته:در بایوس های فونیکس گزینه Onboard AC97 Modem Controllerوجود دارد که اگر مادربرد مجهز به مودم on-boardمی باشد این گزینه باید فعال گردد در غیر این صورت گزینه مذکور باید غیر فعال باشد.

Onboard Serial Port A:امروزه به ندرت از پورت سریال استفاده می شود زیرا اکثر دستگاه های خارجی از طریق پورت USBو یا با استفاده از کانکتور PS/2به کامپیوتر وصل می شوند در نتیجه غیر فعال کردن این گزینه باعث حفظ مقدار قابل توجهی از منابع سیستم می شود. اما در صورت استفاده از پورت سریال باید آن را روی 3F8/IRQ4تنظیم شود.

Onboard Serial Port B:به صورت بالا و در صورت استفاده از این پورت باید روی2F8/IRQ3تنظیم شود.

نکته:گزینه UART2 Use Asدر بایوس های فونیکس علاوه بر موارد دو گزینه قبل برای سریال ها وجود دارد. بطور مختصر می توان گفت Universal Asynchronous Receiver Transmitter)/( UARTچیپی است که اطلاعات را دریافت و به صورت سریالی به بیرون می فرستد. برای هر سریال پورتی از یک UARTاستفاده می کند.

Onboard Parallel Port:اگر در کامپیوتر از پورت Parallelاستفاده نمی کنید توصیه می شود که آن را disableنمایید ، اما اگر از آن استفاده می کنید بهتر است روی 378/IRQ7تنظیم شود.

Parallel ModeOnboard:اگر پورت Parallelخود را disableکرده اید تنظیم این گزینه بی مفهوم می باشد. اما اگر پورت Parallelفعال بوده و یک دستگاه مانند چاپگر به آن وصل است، بهتر است روی Enhanced Parallel Port ) EPP) تنظیم شود. اما اگر بیش از یک دستگاه به پورت سریال کامپیوتر متصل می باشد بهتر است گزینه رویCapabilities Port ) ECPEnhanced) تنظیم شود. برای آنکه از این تنظیمات بیشترین بهره را بگیرید بهتر است از کابل پاراللIEEE 1284 استفاده کنید.

نکته:بایوس فونیکس عینا مشابه دو گزینه فوق را دارد.
Game Port:در صورتیکه به سیستمتان کارت صدا اضافه کرده اید و یا از دستگاه های MIDIو یا Joystickاستفاده نمی کنید این گزینه را disabledکنید در غیر این صورت تنظیم پیش فرض (مقدار 201) بهترین انتخاب می باشد.

نکته:بایوس فونیکس علاوه بر گزینه های فوق دو گزینه زیر را نیزدر خصوص صدا و کارت صوتی دارد.
Onboard MIDII/O: (Musical Instrument Digital Interface) MIDIاستانداردی می باشد که بوسیله آن سخت افزار ، نرم افزار کامپیوتر و آلا ت موسیقی با یکدیگر ارتباط بر قرار می کنند. اگر از کامپیوترتان برای درست کردن و یا اجرای موزیک های MIDIاستفاده نمی کنید این گزینه را Disabledکنید در غیر این صورت تنظیم پیش فرض ( مقدار 330 ) مناسب ترین هم می باشد.

Onboard MIDI IRQ:در صورت فعال بودن، تنظیم پیش فرض پیشنهاد می شود.

Advanced BIOS Features

همانطور که در شکل 4 مشاهده می کنید با کمک گزینه های :
First Boot Device , Second Boot Device , Third Boot Deviceمی توانید قطعه ای که دستگاه باید از روی آن بوت شود را انتخاب کنید. هر قطعه ای که نمی خواهید به عنوان bootableباشد را باید غیر فعال کنید.به جای First Boot Deviceممکن است گزینه 1 St …باشد

شکل4

اگر First Boot Deviceرا نداشتیم احتمالا گزینه ای بنام BootSequenceداریم که این گزینه در آن قسمت است

Boot up Floppy Seek:این گزینه را به علت تلف کردن وقت و ایجاد سر و صدا همیشه غیر فعال کنید. بصورت پیش فرض این گزینه Disableاست.

نکته:در بایاس های فونیکس و در این قسمت گزینه BoototherDevicesنیز وجود دارد که این گزینه باید غیر فعال باشد مگر آنکه بخواهید دستگاه را از روی شبکه و یا کارت SCSIبوت کنید.بصورت پیش فرض این گزینه Disableاست.
Password Check:اگر به شکل 1 توجه نمایید خواهید دید که صفحه ابتدایی ورود به برنامه Setupدارای گزینه ای به نامSet Supervisor Passwordاست که امکان ایجاد پسورد را فراهم می کند. حال با این گزینه ( یعنی Password Check) می توانید انتخاب نمایید پسورد چه زمانی از شما خواسته شود هنگام ورود به برنامه Setupیا هنگام روشن شدن سیستم. که بصورت پیش فرض روی گزینه Setupاست. اگر روی Systemباشد هر وقت سیستم را روشن نمایید باید ابتدا پسورد را وارد تا بتوانید از سیستم استفاده کنید. در بایاس فونیکسنام این گزینه SecurityOptionsمی باشد.

VGA Boot From:این تنظیم موقعی مورد استفاده قرار می گیرد که دو کارت گرافیکی روی دستگاه نصب باشد. یکی روی پورت AGPو دیگری روی پورت PCI. . در این قسمت می توان تنظیم کرد که کدام کارت اصلی و کدام کارت دوم باشد. اما اگر یک کارت گرافیکی روی سیستم نصب شده باشد باید تنظیم پیش فرض را به AGPتغییر داد. گفتنی است که در سیستم هایی که از دو کارت گرافیک استفاده می کنند ، کارت اصلی به کارتی می گویند که تصاویر را در هنگام بوت شدن کامپیوتر نمایش می دهد.دربایاسفونیکساینگزینه،Primary VGA BIOSنام دارد.

Management Setup Power

تنظیمات این قسمت که اکثرا هم در تنظیم آن اشتباه می کنند یکی از مهمترین قسمت تنظیمات می باشد چراکه اگر به صورت نادرست انجام شوند منجر به مشکلاتی از جمله shutdownشدن بیهوده دستگاه می شود. از آنجا که خود ویندوز دارای Power Managementدرونی می باشد برای آنکه بخواهید شخصاً کنترل را به دست بگیرید باید این قسمت در BIOSغیر فعال شود در غیر اینصورت تنظیمات شخصی شما با تنظیمات پیش فرض در گیر شده و هیچ یک به درستی کار نخواهند کرد. توجه داشته باشید که تولید کنندگان مادربرد هرگز تصور نمی کنند که تمامی کاربران از سیستم عامل windowsاستفاده می کنند در نتیجه بسیاری از تنظیمات BIOSبرای کسانی است که از این سیستم عامل استفاده نمی کنند.

شکل 5

شرح برخی گزینه های مهم این پنجره که در شکل 5 آنها را می بینید عبارتند از :

Soft-Off by PWR-BTTN:توسط این گزینه می توان نوع خاموش شدن سیستم را تعیین کرد. اگر روی گزینه Instant-offتنظیم شده باشد به محض زدن دکمه Powerسیستم خاموش می شود و اگر روی گزینه Delay 4 Secتنظیم شده باشد باید دکمه Powerرا چهار ثانیه نگه داشت تا سیستم خاموش شود.

AC Back Function:این گزینه وضعیت روشن شدن کامپیوتر را پس از ورود برق به سیستم نشان می دهد. زمانی را در نظر بگیرید که برق رفته است و می خواهید پس از آمدن برق سیستم خودبخود روشن شود پس باید آن را روی گزینه Full-Onتنظیم نمایید.در صورتیکه بخواهید بعد از آمدن برق ، سیستم همیشه خاموش بماند ، باید گزینه Soft-Offرا انتخاب نمایید.
گزینه Memoryنیز بر اساس وضعیت قبل از برق رفتن تصمیم می گیرد. اگر سیستم خاموش بوده خاموش می ماند و اگر روشن بوده سیستم روشن می شود. این گزینه در بایوس فونیکسبه نام AC Power Loss Restartمی باشد.

Keyboard Power On:این گزینه به شما امکان می دهد توسط کیبورد بتوانید سیستم را روشن کنید. بعنوان مثال اگر روی گزینه Keyboard 98تنظیم شده باشد و کیبورد شما دارای دکمه Powerباشد ، هنگامیکه سیستم خاموش است می توانید با زدن آن دکمه سیستم را روشن نمایید.

Mouse Power On:اگر Enableباشد با حرکت موس سیستم روشن می شود.

PME Event Wake Up:وقتی این گزینه Enableباشد با هر سیگنال کارت PCIای که دارای این خاصیت باشد سیستم روشن می شود. بعنوان مثال اگر از کارت شبکه ای استفاده می کنید که خاصیت ( WOL( Wake-On-LANرا دارد ، این گزینه باید فعال باشد. چون پس از درخواستی که به کامپیوتر شما وارد می شود سیستم تان را روشن خواهد کرد. اگر از این کارت های PCIاستفاده نمی کنید این گزینه را غیر فعال کنید. این گزینه در بایوس فونیکسبه نام Powerup on PCI Deviceمی باشد.

Resume by Alarm:با تنظیم این گزینه و دو گزینه زیر آن می توانید سیستم را در زمان مشخصی خود به خود روشن نمایید. این گزینه در بایوس فونیکسبه نام AutomaticPowerupمی باشد.

گزینه های بایوس فونیکس در پنجره Power Managementبصورت زیر می باشد.

HDD Down In Suspend:این امکان باعث می شود که هارد وقتی دستگاه به حالت Suspendمی رود به صورت اتوماتیک Shut downشود اما از آنجا که این قبیل کنترل ها توسط windowsانجام می شود توصیه می شود این گزینه را غیر فعال کنید.

PWR Button< 4 Secs:اکثر کامپیوترهای ATXدارای این تنظیم می باشند که اگر دکمه Powerبیش از 4 ثانیه نگهداشته شود ، دستگاه خاموش می گردد حال می توان تنظیم کرد که اگر این دکمه کمتر از 4 ثانیه نگهداشته شد بسته به میل شما چه اتفاقی برای دستگاه بیفتد مثلاً زودتر خاموش شود و یا به حالت Suspendبرود

Wake / power up Ext. Modem:این گزینه برای آنست که هنگام زنگ خوردن تلفن ، دستگاه روشن گردد (در صورت وصل بودن modemبه خط تلفن).

Power onBy PS/2 Mouse:اگر فعال باشد، می توان با استفاده از یک ماوس PS/2دستگاه را به صورت خودکار روشن نمود البته توصیه می شود این گزینه غیر فعال باشد.

Power on PS/2 Keyboard:با فعال کردن این گزینه می توان توسط کلیدهای خاصی از کیبورد در هنگام خاموش بودن دستگاه آنرا روشن نمود.

PC Health Status

همانطور که در شکل 6 مشاهده می کنید گزینه های این صفحه برای آگاهی از وضعیت حرارت و گرمای CPUو ولتاژ هایی که توسط منبع تغذیه تامین می گردد. این گزینه ها مواردی به ما اطلاع می دهند که مهمترین آنها عبارتند از :
• خبر از خرابی فن CPUتوسط گزینه CPU Fan Warning
• خبر از خرابی فن سیستم توسط گزینه System Fan Warning
• تعین حد برای دمای CPUبطوریکه با افزایش حرارت و عبور از حد تعیین شده سیستم بطور خودکار خاموش شود.

همانطور که می دانید کارکرد صحیح منبع تغذیه ، در عملکرد بهینه سیستم بسیار تاثیر گذار است.با توجه به ولتاژ های نشان داده شده در این قسمت می توان تا حدودی عملکرد منبع تغذیه را زیر نظر داشت.

شکل6

تنظیمات دیگر
لازم به ذکر است که مادربردهای گوناگون دارای گزینه های دیگری نیز می باشند. برای رفع مشکل به برخی از آنها در زیر اشاره می کنیم:

( CPU ExternalFreq.( MHz:با این گزینه می توانید فرکانس خارجی CPUرا تنظیم نمایید. برای تنظیم این گزینه باید به خصوصیات پردازنده دقت شود.

CPU Frequency Multiple Setting:معمولا روی Autoتنظیم می شود.

Floppy Disk Access Controller:به علت آنکه امروزه اکثرا دستگاه ها دارای Floppyنمی باشند و یا از آن استفاده نمی شود این گزینه را می توان Disableنمود اما در صورت آنکه از Floppyاستفاده می شود این گزینه باید فعال باقی بماند.

Graphic Aperture Size:این گزینه، سایز جدول آدرس دهی مکانی دستورات گرافیکی یا Graphic Address Relocation Table) GART) را مشخص می کند. همچنین مقدار حافظه آدرس دهی برای آدرس های حافظه AGPنیز در این قسمت مشخص می شود. این تنظیم بدون توجه به میزان حافظه ای که خود کارت گرافیکی دارا می باشد باید روی 64 MBیا 128 MBتنظیم شود.

AGP 8X Support:اگر سیستم تان از AGP 8Xپشتیبانی می کند این گزینه را فعال کنید تا کارت گرافیکی با سرعت 8Xکار کند.

Resources Controlled:توصیه می شود این گزینه روی Auto) ESCD) تنظیم شود تا دستگاه به صورت اتوماتیک IRQها را تنظیم کند. در غیر این صورت باید آنها را به صورت دستی تنظیم کرد که کاری دشوار است .

Boot up NumlockStatus:فعال یا غیر فعال کردن این گزینه بستگی به میل شخصی خودتان دارد زیرا بعضی افراد تمایل دارند زمانیکه دستگاهشان بوت می شود کلید Numlockکیبورد فعال باشد. بصورت پیش فرض این گزینه Disableاست.

Gate A20 Option:با وجود آنکه تنظیم این گزینه تقریباً برای ویندوزهای XPتاثیری ندارد با این حال پیشنهاد می شود که همواره این گزینه روی Fastتنظیم شده باشد. تنها وقتی این گزینه روی Normalتنظیم می شود که سیستم عامل DOSباشد. بصورت پیش فرض این گزینه روی FASTتنظیم می شود.

OS / 2 Onboard Memory> 64M:این گزینه مخصوص ماشین هایی که از سیستم عامل OS/2( سیستم عامل شرکت IBM) استفاده می کنند می باشد. بصورت پیش فرض این گزینه Disableاست.

Full Screen Logo Show:فعال یا غیر فعال نمودن این گزینه نیز بستگی به سلیقه افراد دارد. این گزینه وقتی فعال باشد عملیات شمارش حافظه ( Memory Count) و POST(TestPower On Self) پشت پرده ای که در واقع یک لوگوی گرافیکی می باشد پنهان می شوند. حال بعضی از کاربران علاقه دارند این اطلاعات و عملیات فوق آشکار باشند در حالیکه گروهی دیگر پنهان بودن آنها را ترجیح می دهند. بصورت پیش فرض این گزینه Disableاست.

System BIOS Cacheable:شاید هر جا اسم Cacheرا بشنوید بگویید خوب است و کارایی را بالا می برد اما اینطور نیست. در این مورد بخصوص این امکان می تواند باعث مشکلاتی شود. مانند Crashکردن سیستم وقتی یک برنامه می خواهد روی قسمتی از بایاس اطلاعاتی را بنویسد. بهرحال این امکان زمانی فوق العاده است که از سیستم عامل DOSاستفاده نمایید.

Video RAM Cacheable:فعال بودن این گزینه باعث می شود که اطلاعات RAMکارت گرافیکی مستقیماً روی کش L2یاد داشت شود که این کار مقدار قابل ملاحظه ای زمان دسترسی به ROMرا کاهش می دهد. البته امروزه به علت پیشرفته بودن ویندوز نسبت به DOSخود ویندوز به ندرت از ROMاستفاده می کند. همچنین به علت محدود بودن حافظه کش L2توصیه می شود که به ویندوز اجازه دهید تا خودش از L2برای افزایش کارایی سایر Taskها استفاده کند. پس بهتر است این گزینه را Disableکنید.

نظرات
ارسال نظر

هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...

آشنایی با گزینه های BIOS

نظرات

ارسال نظر